Aleksandar CVETKOVIĆ
10.51204/Anali_PFBU_24206A
U radu se analizira mogućnost primene referenduma u sistemima konsocijativne demokratije. Prema teoriji Arenta Lajpharta, svi demokratski sistemi se mogu podeliti u dve grupe: većinski i konsocijativni. Referendum se uobičajeno shvata kao mehanizam neposrednog odlučivanja naroda koji počiva na principu većine. U ovom radu pokušavamo da analiziramo koje kvalitete referendum mora da ima u sistemima konsocijativne demokratije – onim u kojima postoji podeljenost društva po brojnim osnovama, tako da bude zadovoljen najširi mogući broj interesa, a da taj mehanizam neposrednog odlučivanja naroda ne izgubi svoju institucionalnu fizionomiju i logiku. U analizi se razmatraju sva ona pitanja koja su u podeljenim društvima važna, i na teorijskom i na praktičnom planu.
- Andeweg, B. Rudy. 3/2000. Consociational Democracy. Annual Review of Political Science: 509–536.
- Baraník, Kamil. 2021. Slovakia. 176–194. The Legal Limits of Direct Democracy: A Comparative Analysis of Referendums and Initiatives accros Europe, edited by Daniel Moeckli, Anna Forgács, Henri Ibi. Cheltenham, UK – Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing.
- Chambers, Simone. 1/1998. Contract or Conversation? Theoretical Lessons from the Canadian Constitutional Crisis. Politics & Society 26: 143–172.
- Cvetković, Aleksandar. 2022. Referendumsko pitanje – standardi Venecijanske komisije i mogućnosti kontrole. 697–717. Zbornik radova 35. susreta Kopaoničke škole prirodnog prava Slobodan Perović, tom III, urednica Jelena Perović Vujačić. Beograd: Kopaonička škola prirodnog prava.
- Fleiner, Thomas, Lidija R. Basta Fleiner. 2009. Constitutional Democracy in a Multicultural and Globalised World. Berlin Heidelberg: Springer.
- Forgács, Anna, Henri Ibi, Daniel Moeckli. 2021. Comparative conclusion. 262–278. The Legal Limits of Direct Democracy: A Comparative Analysis of Referendums and Initiatives accros Europe, edited by Daniel Moeckli, Anna Forgács, Henri Ibi. Cheltenham, UK Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing.
- Hamon, Francis. 1995. Le référendum – Étude comparative. Paris: Librairie générale de droit et de jurisprudence.
- Hayward, Katy. 2021. The 1998 Good Friday (Belfast) Agreement Referendums in Northern Ireland and the Republic of Ireland. 247–265. The Palgrave Handbook of European Referendums, edited by Julie Smith. Cham: Palgrave Macmillan.
- Held, David. 2006. Models of Democracy. Cambridge: Polity Press.
- Ibi, Henri. 2021. Italy. 65–85. The Legal Limits of Direct Democracy: A Comparative Analysis of Referendums and Initiatives accros Europe, edited by Daniel Moeckli, Anna Forgács, Henri Ibi. Cheltenham, UK – Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing.
- Jovanović, Miodrag. 2007. Constitutionalizing secession in federalized states: a procedural approach. Utrecht: Eleven International Publishing.
- Jovičić, Miodrag. 2006. Demokratija i odgovornost. Beograd: Službeni glasnik – Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
- Lijphart, Arendt. 1/1968. Typologies of Democratic Systems. Comparative Political Studies 1: 3–44.
- Lijphart, Arendt. 1975. The Politics of Accomodation: Pluralism and Democracy in the Netherlands. Berkeley: University of California Press.
- Lijphart, Arendt. 2/1977. Majority Rule Versus Democracy in Deeply Divided Societies. Politikon: South African Journal of Political Studies 4: 113–126.
- Lijphart, Arendt. 1984. Democracies: Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty-One Countries. New Haven: Yale University Press.
- Lijphart, Arendt. 1999. Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty Six Countries. New Haven: Yale University Press (izdanje na srpskom jeziku: Lajphart, Arend. 2003. Modeli demokratije: oblici i učinak vlade u trideset šest zemalja. Podgorica: CID).
- Lijphart, Arendt. 2/2004. Constitutional Design for Divided Societies. Journal of Democracy 15: 96–109.
- Lijphart, Arendt. 2012. Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty Six Countries. New Haven: Yale University Press.
- Linder, Wolf, Sean Mueller. 2021. Swiss Democracy – Possible Solutions to Conflict in Multicultural Societies. Cham: Palgrave Macmillan.
- Lord, Christopher. 2021. Referendums and Democratic Theory. 29–48. The Palgrave Handbook of European Referendums, edited by Julie Smith. Cham: Palgrave Macmillan.
- Madison, James. 2008. The Federalist No. 10. 48–55. The Federalist Papers, edited by Lawrence Goldman. Oxford: Oxford University Press.
- Marinković, Tanasije. 3–4/2002. Pravo federalnih jedinica na otcepljenje – slučaj Kvebeka. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 50: 387–406.
- Marxer, Wilfried, Zoltán Tibor Pállinger. 2009. Stabilizing or destabilizing? Direct-democratic instruments in different political systems. 34–55. Referendums and Representative Democracy – Responsiveness, accountability and deliberation, edited by Maija Setälä, Theo Schiller. Abingodon: Routledge.
- Mazidi, Simon, Liliande Denise Minder. 2019. The Case of Jura in Switzerland. Fédéralisme-Régionalisme 19: 1–20. shorturl.at/ekuMZ, poslednji pristup 19. marta 2023.
- McGarry, John, Brendan O’Leary. 2/2006. Consociational Theory, Northern Ireland’s Conflict, and its Agreement. Part 1: What Consociationalists Can Learn from Northern Ireland. Governement and Opposition 41: 249–277.
- McEvoy, Joanne. 2018. Letting „the people(s)“ decide: peace referendums and power-sharing settlements. Manuscript.
- Mendes, Hübner Conrado. 2013. Constitutional Courts and Deliberative Democracy. Oxford: Oxford University Press.
- Milosavljević, Bogoljub, Dragoljub M. Popović. 2019. Ustavno pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu – Službeni glasnik.
- Moeckli, Daniel. 2021. Introduction to the Legal Limits of Direct Democracy. 1–9. The Legal Limits of Direct Democracy: A Comparative Analysis of Referendums and Initiatives accros Europe, edited by Daniel Moeckli, Anna Forgács, Henri Ibi. Cheltenham, UK – Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing.
- Mueller, Sean. 2021. The last piece of the puzzle? Making sense of the Swiss town of Moutier’s decision to leave the canton of Bern. shorturl.at/psNY7.
- Nugraha, Ignatius Yordan. 1/2022. Popular Sovereignty and Constitutional Referendum: Can „The People“ be Limited by Human Rights? German Law Journal 23: 19–43.
- Palermo, Francesco, Karl Kössler. 2017. Comparative Federalism – Constitutional Arrangements and Case Law. Portland, Oregon: Hart Publishing.
- Qvortrup, Matt. 2005. A Comparative Study of Referendums. Manchester and New York: Manchester University Press.
- Qvortrup, Matt. 2018. The Paradox od Direct Democracy and Elite Accommodation: The Case of Switzerland. 177–196. Consociationalism and Power-sharing in Europe: Arend Lijphart’s Theory and Political Accommodation, edited by Michaelina Jakala, Durukan Kuzu, Matt Qvortrup. Cham: Palgrave Macmillan.
- Setälä, Maija. 1999. Referendums and Democratic Government: Normative Theory and the Analysis of Institutions. Hampshire and London: MacMillan Press LTD.
- Stefanini, Marthe Fatin-Rouge. 2017. Referendums, Minorities and Individual Freedoms. 371–387. The Routledge Handbook to Referendums and Direct Democracy, edited by Laurence Morel, Matt Qvortrup. Abingdon: Routledge.
- Sunstein, R. Cass. 2001. Designing Democracy. What Constitutions Do. New York: Oxford University Press.
- Tierney, Stephen. 2012. Constitutional Referendums: The Theory and Practice of Republican Deliberation. Oxford: Oxford University Press.
- Tushnet, Mark. 47/2022. Institutions for realizing popular constitutionalism. Revus (Online). http://journals.openedition.org/revus/7744, poslednji pristup 28. marta 2023.
- Vatter, Adrian. 2/2000. Consensus and direct democracy: Conceptual and empirical linkages. European Journal of Political Research 38: 171–192.
- Venice Commisssion. 2001. Guidelines for Constitutional Referendums at National Level. Strasbourg: Council of Europe.
- Venice Commisssion. 2005. Referendums in Europe – An Analysis of the Legal Rules in European States. Strasbourg: Council of Europe.
- Venice Commisssion. 2006. Code of Good Practice on Referendums – Guidelines on the Holding of Referendums and Draft Explanatory Memorandum. Strasbourg: Council of Europe.
- Venice Commission. 2014. Opinion on „whether the decision taken by the Supreme Council of the Autonomous Republic of Crimea in Ukraine to organise a referendum on becoming a constituent territory of the Russian Federation or restoring Crimea’s 1992 constitution is compatible with constitutional principles“. Strasbourg: Council of Europe.
- Venice Commision. 2017. Study on referendums – replies to the questionnaire. Strasbourg: Council of Europe.
- Venice Commision. 2022. Revised Code of Good Practice on Referendums. Strasbourg: Council of Europe.
Zatvoreno za komentare