SPROVOĐENJE AGRARNE REFORME U KRALJEVINI SRBA, HRVATA I SLOVENACA NA PRIMERU VELIKOG POSEDA STRANOG DRŽAVLJANINA

Jedno od najvažnijih pitanja u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca predstavljalo je sprovođenje agrarne reforme. Agrarna reforma predstavljala je kompleksnu državnu meru koja je imala svoj socijalni, ekonomski i politički aspekt. Sprovođenje agrarne reforme na području Bačke i Banata imalo je određenu vezu sa spoljnopolitičkim odnosima Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca sa Mađarskom i Rumunijom. Jedan od elemenata koji su činili tu vezu bilo je potiranje stanovništva – veleposednika Mađara iz Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Mađarsku, odnosno Srba iz Mađarske u Kraljevinu SHS. Agrarnim propisima donesenim u toku sprovođenja agrarne reforme bilo je propisano da se veliki posed stranog državljanina, koji od završetka rata nije živeo u Kraljevini SHS, a zemljište je napustio ili izdao u zakup, mora eksproprisati u svrhu agrarne reforme bez obzira na površinu. Veleposednici Mađari-optanti razvili su u Mađarskoj živu kampanju protiv eksproprijacije i deobe njihovih poseda u procesu sprovođenja agrarne reforme u Kraljevini SHS pozivajući se na odredbe Trijanonskog ugovora o miru. Na osnovu podataka iz arhivske građe relevantnih arhivskih fondova Arhiva Vojvodine, u radu je izložen interesantan slučaj eksproprijacije velikog poseda na području Bačke koji je bio u svojini mađarskog državljanina.