Vukašin STANOJLOVIĆ
10.51204/Anali_PFBU_25206A
The ship’s captain (magister navis) held a pivotal role in overseeing maritime operations and managing the vessel. Rooted in traditional legal concepts, Roman maritime law predominantly relied on the contract of locatio conductio. Since, under this contract, captains were liable for the delivery of goods rather than their safekeeping, this often led to fraudulent activities. To address these issues, the receptum nautarum was introduced to impose liability for the safekeeping of goods, allowing merchants to sue captains if goods were damaged or stolen during transit. Given this intricate commercial venture, the author aims to elucidate the captain’s legal relations with the beneficiary of the maritime venture (exercitor navis) on one hand, and with third parties on the other, as well as to prove that the captain was not initially liable for custodia.
- Adams, Colin. 2012. Transport. 218–240 in The Cambridge Companion to the Roman Economy, edited by Walter Scheidel. Cambridge: Cambridge University Press.
- Adams, Colin. 2018. Nile River Transport under the Romans. 175–208 in Trade, Commerce, and the State in the Roman World, edited by Andrew Wilson & Alan Bowman. Oxford: Oxford University Press.
- Aubert, Jean-Jacques. 1994. Business Managers in Ancient Rome. A Social and Economic Study of Institores, 200 B.C. – A.D. 250. Leiden: Brill.
- Brecht, Christoph Heinrich. 1962. Zur Haftung der Schiffer im antiken Recht. München: Verlag C. H. Beck.
- Buckland, William Warwick. 1921. A Text-Book of Roman law from Augustus to Justinian. Cambridge: Cambridge University Press.
- Candy, Peter. 2019. The Historical Development of Roman Maritime Law during the Late Republic and Early Principate, Doctoral Dissertation. Edinburgh: University of Edinburgh School of Law.
- Cardilli, Riccardo. 1995. L’obbligazione di ‘praestare’ e la responsabilità contrattuale in diritto romano: II sec. AC – II sec. DC. Milano: Giuffrè.
- Casson, Lionel. 1971. Ships and Seamanship in the ancient world. New Jersey: Princeton University Press.
- Casson, Lionel. 1974. Travel in the Ancient World. London: Allen and Unwin.
- Cvetković-Đorđević, Valentina. 2/2020. Neposredno zastupanje u rimskom pravu s osvrtom na moderno pravo. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 68: 124–144.
- D’Arms, John Haughton. 1981. Commerce and Social Standing in Ancient Rome. Cambridge: Harvard University Press.
- Danilović, Jelena. 3–4/1969a. Beleške o ugovorima o prevozu robe brodom u rimskom pravu. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 17: 359–382.
- Danilović, Jelena. 1–2/1974b. Kontrakt u rimskom klasičnom pravu. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 22: 31–63.
- De Marco, Nicola. 2000. L’ aversio: una clausola dell’ emptio venditio e della locatio conductio. Index 28: 358–362.
- Ferrándiz, Emilia Mataix. 2022. Shipwrecks, Legal Landscapes and Mediterranean Paradigms: Gone Under Sea. Leiden: Brill.
- Fiori, Roberto. 1999. La definizione della ‘locatio conductio’: giurisprudenza romana e tradizione romanistica. Naples: Jovene.
- Fiori, Roberto. 1/2010. Forme e regole dei contratti di trasporto marittimo nel diritto romano. Rivista dell diritto della navigazione 39: 149–176.
- Fiori, Roberto. 2018. L’allocazione del rischio nei contratti relativi al trasporto. 507–567 in Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), edited by Elio Lo Cascio & Dario Mantovani. Pavia: Pavia University Press.
- Fiori, Roberto. 2022. The Allocation of Risk in Carriage-by-Sea Contracts. 187–201 in Roman Law and Maritime Commerce, edited by Peter Candy & Emilia Mataix Ferrándiz. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Földi, András. 1993. Anmerkungen zum Zusammenhang zwischen der Haftung ex recepto nautarum cauponum stabulariorum und der Haftung für custodia. Revue Internationale des droits de l’Antiquité 40: 263–291.
- Girard, Paul Frédéric. 1918. Manuel élémentaire de droit romain. Sixième édition. Paris: Arthur Rousseau.
- Huvelin, Paul. 1929. Études d’histoire du droit commercial romain. Paris: Sirey.
- Kaser, Max. 1984. Roman private law, translated by Rolf Dannenbring. Pretoria: University of South Africa.
- Kordasiewicz, Stanisław. 2011. Receptum nautarum and Custodiam praestare revisited. Revue Internationale des droits de l’Antiquité 58: 193–210.
- Kunkel, Wolfgang. 1949. Römisches Recht. Berlin Göttingen Heidelberg: Springer.
- Lenel, Otto. 1883. Das Edictum perpetuum: Ein Versuch zu dessen Wiederherstellung. Leipzig: Tauchnitz.
- Lenel, Otto. 1/1929. Kritisches und Antikritisches. Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung 49: 1–23.
- Lewis, Charlton Thomas, Charles Short. 1958. A new Latin Dictionary. Oxford: Oxford University Press.
- Luzzatto, Giuseppe Ignazio. 1938. Caso fortuito e forza maggiore come limite alla responsabilita contrattuale I: La responsabilità per custodia. Milano: Giuffrè.
- Marzec, Łukasz. 3/2019. Some Remarks on Sea Transport and its Legal Regulations in Roman Law. 33–40 in Gdanskie studia prawnicze. Roman maritime law, maritime legal tradition and modern legal issues, edited by Jacek Wiewiorowski. Gdańsk: Uniwersytetu Gdańskiego.
- Mirković, Miroslava. 2012. Tit Livije. Istorija Rima od osnivanja grada. Beograd: JP Službeni glasnik.
- Mitteis, Ludwig. 1/1898. Trapezitika. Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung 19: 198–260.
- Miškić, Mirjana. 2022. The influence of Rhodian law on the origin of the actio exercitoria. 199–211 in Controversies of the Contemporary Law III, edited by Stanka Stjepanović, Radomir V. Lukić & Dimitrije Ćeranić. East Sarajevo: Faculty of Law of the University in East Sarajevo.
- Miškić, Mirjana. 2024. Actiones adiecticiae qualitatis. Actio exercitoria. Knjiga prva. Banja Luka: Pravni fakultet Univerziteta u Banjoj Luci.
- Molnár, Imre. 1990. A custodia – felelősség tartalmi elemei a klasszikus római jogban. Acta Universitatis Szegediensis: acta juridica et politica 39: 149–161.
- Plessis, Paul J. du. 2012. Letting and Hiring in Roman Legal Thought: 27BCE – 284CE. Leiden: Brill.
- Partsch, Joseph Aloys August. 1/1908. Der ediktale Garantievertrag durch receptum. Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung 29: 403–422.
- Purpura, Gianfranco. 2014. Il χειρέμβολον e il caso di Saufeio: responsabilità e documentazione nel trasporto marittimo romano. Annali del seminario giuridico dell’Università di Palermo 57: 127–152.
- Purpura, Gianfranco. 2022. Roman Documentation Concerning Shipping in Bulk. 109–135 in Roman Law and Maritime Commerce, edited by Peter Candy & Emilia Mataix Ferrándiz. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Robaye, René. 1987. L’obligation de garde. Essai sur la responsabilité contractuelle en droit romain. Bruxelles: Publications des Facultés Universitaires Saint-Louis.
- Robertis, Francesco de. 1952. Receptum nautarum. Studio sulla responsabilità dell’armatore in diritto romano, con riferimento alla disciplina particolare concernente il caupo e lo stabularius. Bari: Cressati.
- Rosenthal, Joachim. 1/1951. Custodia und Aktivlegitimation zur Actio furti. Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung 68: 217–265.
- Salazar Revuelta, María. 2006. Configuración jurídica del receptum nautarum, cauponum et stabulariorum y evolución de la responsabilidad recepticia en el derecho romano. Anuario da Facultade de Dereito da Universidade da Coruña 10: 1086.
- Salway, Benet. 3/2019. Navicularii, Naucleroi, and the Roman State. 41–54 in Gdanskie studia prawnicze. Roman maritime law, maritime legal tradition and modern legal issues, edited by Jacek Wiewiorowski. Gdańsk: Uniwersytetu Gdańskiego.
- Scott, Samuel Parsons. 1932. The Digest or Pandects of Justinian. Cincinnati: The Central Trust Company. Available at: https://droitromain.univ-grenoble-alpes.fr/.
- Sirks, Boudewijn. 2018. Law, Commerce, and Finance in the Roman Empire. 53–115 in Trade, Commerce, and the State in the Roman World, edited by Andrew Wilson & Alan Bowman. Oxford: Oxford University Press.
- Solazzi, Siro. 1963. L’età dell’ actio exercitoria. Scritti di diritto romano IV. Napoli: Jovene.
- Schulz, Fritz. 1960. Derecho romano clásico, translated by José Santa Cruz Teigeiro. Barcelona: BOSCH.
- Terpstra, Taco. 2011. Trade in the Roman Empire: A Study of the Institutional Framework, Doctoral Dissertation. New York: Columbia University.
- Thomas, Joseph Anthony Charles. 1960. Carriage by Sea. Revue internationale des droits de l’Antiquité 7: 489–505.
- Thomas, Joseph Anthony Charles. 1974. Juridical Aspects of Carriage by Sea and Warehousing in Roman Law. 117–159 in Les grandes escales I: Antiquité et moyen-age, edited by Jean Bodin. Bruxelles: De Boeck Supérieur.
- Trajković, Miodrag. 1997. Pomorsko pravo. Beograd: Zavod za grafičku tehniku Tehnološko-metalurškog fakulteta.
- Valiño del Río, Emilio. 1967. Las actiones adiecticiae qualitatis y sus relaciones básicas en Derecho Romano. Anuario de Historia del Derecho Español 37: 339–436.
- Van Oven, Julius Christiaan. 2/1956. Actio de recepto et actio locati. Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis 24: 137–157.
- Watson, Alan. 1985a. The Digest of Justinian I. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
- Watson, Alan. 1985b. The Digest of Justinian IV. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
- Wieacker, Franz. 1/1934. Haftungsformen des römischen Gesellschaftsrechts. Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung 54: 47.
- Wieacker, Franz. 1953. Iactus in tributum nave salva venit (D.14.2.4.pr): Exegesen zur lex Rhodia de iactu. 514–532 in Studi in memoria di Emilio Albertario I, edited by Vincenzo Arangio-Ruiz & Giuseppe Lavaggi. Milano: Giuffrè.
- Zimmermann, Reinhard. 1990. The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition. Cape Town Wetton Johannesburg: Juta & Co LTD.
- Šarac, Mirela. 2008. Zastupanje u pravnim poslovima u rimskom pravu. Split: Pravni fakultet Sveučilišta u Splitu.
Затворено за коментаре