Članak
mar 31
Nazad

DA LI JE PRAVO SLEDOVANJA USTAVOM ZAŠTIĆENI IMOVINSKI INTERES I U ODNOSU NA REPUBLIKU SRBIJU I DEO

Nenad Tešić

10.5937/AnaliPFB1801159T
SAŽETAK /

Autor u ovom radu istražuje one krivičnopravne mere koje nisu usmerene na ličnost učinioca, već neposredno utiču na njegovu imovinsku poziciju: oduzimanje predmeta izvršenja krivičnog dela, oduzimanje imovinske koristi stečene krivičnim delom, oduzimanje imovine proistekle iz krivičnog dela.

U tom konteksu se postavlja pitanje kakav je odnos tih mera i prava trećih lica na oduzetim dobrima. Ako se osnovni pravnopolitički cilj sveobuhvatnog oduzimanja imovine ogleda u sprečavanju bogaćenja kriminalnih organizacija, a suština hipoteke je u zaštiti prava njenog imaoca erga omnes, onda nije teško zamisliti situaciju u kojoj se pravo sledovanja hipotekarnog poverioca sučeljava sa tom krivičnopravnom merom izrečenom hipotekarnom dužniku. Upravo tu situaciju autor smatra adekvatnim testom za razrešenje dileme o tome da li je pravo sledovanja imovinski interes koji uživa punu ustvarnopravnu zaštitu.

Autor pokušava da pronađe „Arijadninu nit“ koja bi nas izvela iz „pravnog lavirinta“, onoga što je opravdana reakcija države u borbi protiv organizovanog kriminala i onoga što se smatra primerenom zaštitom subjektivnih prava obezbeđenih poverilaca. On ističe da se u odgovoru na pitanje ima li hipotekarni poverilac pravo sledovanja u odnosu na državu, ako se mera sveobuhvatnog oduzimanja odnosi na hipotekovanu nepokretnost, pre svega mora voditi računa o savesnosti hipotekarnog poverioca. Pritom taj subjektivni element sudovi moraju da ocenjuju uzimajući u obzir sve okolnosti konkretnog slučaja, a naročito: vreme nastanka hipoteke (u odnosu na iniciranje postupka oduzimanja), ukupne poslovne i druge odnose hipotekarnog poverioca i dužnika kao i objektivne promene u njihovim imovinskim prilikama pre i posle zasnivanja hipoteke.

ČLANAK JE RASPOLOŽIV NA /
Ćirilici  
REFERENCE /
  • Gluščević, J., Oduzimanje imovine stečene krivičnim delom, doktorska disertacija) Beograd 2015.
  • Govedarica, M., Vujić, D., „Uporednopravni sistemi oduzimanja nezakonite imovine sagledani kroz odluke Evropskog suda za ljudska prava“, Pravna riječ 33/2012.
  • Hart, P. G., „International asset of corruption related asset recovery, Switzerland“, Recovering Stolen Assets (ed. M. Pieth), Peter Lang, Bern 2008.
  • Henzelin, M., Giroud, S., Rordorf, H., „Switzerland“, Getting the Deal Through, Asset Recovery 2015 (eds. J. Tic-kner, S. Gabriel), Law Business Research Ltd, London 2014.
  • Kilchling, M., „Finance – orientied strategies of organized crime control“, The Oxford Handbook of Organized Crime (ed. L. Paoli), Oxford University Press, Oxford 2014.
  • Kokolj, M., Lazin, Đ., Imovinske krivične sankcije i mere u jugoslovenskom krivičnom pravu, Beograd 1986.
  • Lajić, O., „O pravnoj prirodi instituta oduzimanja imovine pro-
  • istekle iz krivičnog dela“, Zbornik radova Pravnog fakul­teta u Novom Sadu 2/2010.
  • Lajić, O., „Uporedni pregled sistema za istraživanje i oduzimanje imovine stečene kriminalom“, Zbornik radova Pravnog fa­kulteta u Novom Sadu 2/2012.
  • Lajić, O., „Ima li alternativu oduzimanje imovine stečene krimi­nalom koje se sprovodi u krivičnom postupku?“, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu 2/2013.
  • Levi, M., „Taking the Profit Out of Crime: The UK Experience, Cardiff: University of Wales“, European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice 5, 3/1997.
  • Lukić, R., Košutić, B., Uvod u pravo, Beograd 2004. (Lukić, R., Košutić, B., Uvod u pravo, Beograd 2004)
  • Lukić, N., Suzbijanje organizovanog kriminaliteta, Komparativni pristup, Beograd 2014.
  • Matthews, M., „Civil Asset Forfeiture and the Constitution“, Institu­te for Policy Innovation Ideas 70/2016, http://www.ipi.org/docLib/20160218_CivilAssetForfeitureFinal.pdf, 28. jun 2017.
  • Nikšić, S., „Imovina u građanskom pravu“, Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu 62, 5–6/2012.
  • Petrou, P., „Note, Due Process Implications of Shifting the Burden of Proof in Forfeiture Proceedings Arising out of Illegal Drug Transactions“, Duke Law Journal 4/1984.
  • Perišić, J., „Oduzimanje imovine stečene krivičnim delom sa posebnim osvrtom na uticaj odluke o oduzimanju imovine na porodicu okrivljenog“, Pravo – teorija i praksa 28, 1–3/2011.
  • Phelps, B. K., Rhode, S., „The battle over forfeited assets: Third party claims and cooperation agreements“, The Ponzi Book: A Legal resourse for unraveling Ponzi Shemes, LexisNexis, 2012.
  • Popović, D., Ilić Popov, G., „Odnos poreskog i privatnog prava“, Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 1/2016.
  • Pradel, Ž., Komparativno krivično pravo, Sankcije, Pravni fa­kultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2009.
  • Sackett, R. M., „The Impact of Austin v. United States: Extending Constitutional Protections to Claimants in Civil Forfeiture Proceedings“, Golden Gate University Law Review 24, 2/1994.
  • Simović, M. N., Jovašević, D., „Pojam, vrste i svrha kazni u Re­publici Srpskoj“, Pravne teme 2, 3/2014.
  • Stahl, M. B., „Asset Forfeiture, Burdens of Proof and the War on Drugs“, Journal of Criminal Law and Crimino-logy 83, 2/1992.
  • Stojanović, D., Antić, O., Uvod u građansko pravo, Beograd 2004.
  • Stojanović, Z., Kolarić, D., Krivičnopravno suzbijanje organizovanog kriminaliteta terorizma i korupcije, Beograd 2014.
  • Stojanović, Z., Krivično pravo, Beograd 2015.
  • Stone, J. R., The Routledge Dictionary of Latin Quotations: The Illitera­ti’s Guide to Latin Maxims, Mottoes, Pro-verbs, and Sayings, Routledge, New York  London 2005.
  • Tanjević, N., „Reformisanje mere oduzimanja imovinske koristi“, Bezbednost 52, 3/2010.
  • Škulić, M., Organizovani kriminalitet, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2002.
  • Vićentijević, M., „Zakon o oduzimanju imovine proistekle iz krivičnih dela i razlika u odnosu na prethodni sistem oduzimanja imovine stečene kriminalom“, Bilten sudske prakse Vrhovnog suda Srbije 3/2009.
  • Vodinelić, V., Građansko pravo, Uvod u građansko pravo i Opšti deo građanskog prava, Beograd 2012.
  • Vrekić, D., Mera oduzimanja imovinske koristi u krivičnom pravu, Novi Sad 1997.